Author: Sh. Hari Krishen Kaul
Devanagari Kashmiri Transliteration: Vishal Kachroo
English Translation: The book "For Now, it is night" (Kalpana Raina)
दिवता तॖ डॉन
हरि कृष्ण कौल
Devanagari Transliteration: Vishal Kachroo
ताराचंद मूद सुबनचि साडि पांच़ि बजि। सति बजि वॉच़ रामजूनय्न शॆछ तॖ रामजू, स्वनमाल तॖ ही बटन्य वॅथ्य अमी सातन जवॉहिर नगरॖ प्यठॖ बानॖ मॅहल । "यिथिस मरनस जय जय कार!" वति पकान पकान वॊन रामॖजुअन - "न दग न दोद - ऊतरय समख्योव मॆ हबॖकॅदलॖ । वारयाहस कालस कॅर ओरचॖ योरचॖ कथॖ । अखॅतुय वन्योनम दरिन सॅ मोसिम, दॊहस खनडस खसव तॊहि निश ति जवाहर नगर । दरॅसल मनुश्यस नॖ तरान फिकरी ज़ि मोत छुम पदिस तल"- तॆम्य त्रोव व्वश।
"पानॖ म्वकल्यव मगर ह्व बिचॉर थॉवॖन दकन किछ़ तॖ डोलनस किछ़" - स्वनॖमाल वॅछ़ "अज़कल नॖ डॅम्बिक प्रॖछ़ान, मंगतॖ ऒनमुत गव तव हालॖ मंगतय। बगवानॖ ! योताम छस तोताम थविज़्यम सॆज़ि ज़ुवि तॖ सॆज़ि ज़ुवि निज़ॆम पनुन गरॖ" तमि वॊथरोव पूच़ि लूंकि (edge of headscarf) सॗत्य ऒश।
"बिचोर स्यठा रुत मॊहन्युव ओस, पननिस क्यॊहो व्वपरस प्रथ कॉंसि ओस लगान बकार। रसूक ति ओसुस नॖ गॊडॖ कम। बड्यन बड्यन मोहनिवॆन सॗत्य ऑसॖस ज़ान। प्रथ कांह ओसुस यज़थ करान" - रामॖ जू वॊथ।
"यॅंदॖराज़ॖ ह्यू ओस" - स्वनॖमाल वॅछ़ "तोतॖ रंगॖ साफॖ, बादॉम्य रंगॖ अचकन, सफेद तंग मुरि पॉजामॖ तॖ ख्वरन गुरगॉब्य क्याह ऑसॖस शूबान। मॆ छनॖ ज़ांह तस ख्वरन हॖंज़ गुरगॉब्य पॉल्शि बगॉर वॅछमॖच़"
"दफ पनिनि वखतुक ओस यावॖ" रामॖ जुवन कॅर असनॅहना। "खबर छय ना साफॖ कमि आयि ओस गंडान? यॆलि गाशस नेथॖर ओस, प्वफू आसनॖ म्वखॖ गंड्योव मॆ तस माहराज़ॖ दसतार, मगर तम्य ज़लतियन मुच़रोव सु तॖ दॊपुन ज़ि तॊताम नेरोवॖ नॖ बॖ हॊहवुर यॊताम नॖ मॆ ताराचंद साफॖ गंड्यवॖ ।"
"दपान यथ अवसथायि मंज़ ति ओस नन्यव ख्वरव परबथ गछ़ान"- स्वनॖ मालि तुज ब्याख कथ "यूतॖय योत नॖ, प्रथ बटॖवारि ओस रातस च़ॅकरीश्वर रोज़ान। प्रथ ऑठम ओस बगवती निश वसान" रामॖ जूवन वॊन। "हॊट कोताह जान ओसुस, अकि द्वहॖ छु मॆ तुलमुलि तसॖंज़ि हटि लीलायि बोज़मच़ॖ, ज़नॖ आसॖ रॊनि वज़ान"
"असली ओस सु राज़ॖ यूग्य। यपॉर्य ओस सु ज़िनदगी मंज़ ऑश करान मगर हुपॉर्य कनि ओस खबर कॊत वोतमुत। खबर कम कम मनतर ओस ज़पान"
"अदॖ ती आस बुथि। दपान महातमा लूख छॖ यिथय पॉठ्य कथॖ करान करान प्रान त्रावान""दॊपमय ना ? यिथिस मरनस गछ़ि जयकार करुन"
ही बटन्य ऑस छ़्वपॖ करिथ बॉयिस तॖ बॉयिकाकनि हॅंज़ॖ यिमॖ कथॖ बोज़ान। यॖमॖ कथॖ बूज़िथ ज़नॖ ओस तस तलवास व्वथान। स्व ऑस हॉरान ज़ि यिमॖ कोनॖ छि अकिस मिनटस ति छ़्वपॖ करान। यिम क्याज़ि छि चिकॖ चावॖ सान बानॖ मॅहल वसान, ज़नॖ तोर सालस छुख गछ़ुन। ताराचंद हय हंगॖ तॖ मंगॖ मूद, यॖमन क्याज़ि गव नॖ सॖरॖ सॖरॖ ति। स्व ऑस पानॖ दम फुट्य गॉमॖच़। तस हय आसिहे खबर ज़ि ताराचंदस छु यूत जल च़लुन, स्व आसिहेना तस निश वॅछ़मॖच़, ख्वर रटिथ आसिहेन ना तस मॉफी मन्जमॖच़। परन प्यथ आसिहेनस ना वॊनमुत ज़ि अवॖ पॅज़्य पॉठ्य ओस मॆ तमि सातॖ मनस मंज़ पाफ। च़ॆ हियिस तप-रॆश्य सॖंज़ सॉरॖय तपसया छ़ॖनेयि मॆ ज़ायि करिथ। बॖ छस पॉपी, मॆ बखचिज़ि। मगर अफसूस तॆम्य ओस नॖ ही बटनि यि प्रायाच़्यॆथ ति द्युतॖमुत करनॖ। तस बास्यव ज़ि ताराचंदनि मरनॖ सॗत्य छु तस वॉंलजि सु तीर लॊगमुत यॆमिच दग तस मरन वखतस ताम मशि नॖ...
"ताराचंद ओस पॅज़्य पॉठ्य दिवता" - रामॖ जू ब्यूठ बॆयि स्वर्गॖवासस तॉरीफ करनि।
"दिवता किथॖ कॅन्य?" स्वनॖ मालि कॊरनस तॉयीद " मन श्रूच़, नज़र साफ, पानॖ ओस यंदराज़ॖ ह्यू तॖ ज़नानॖ ऑसॖस लॊपुन हिश, अदॖ तॅस्य ओस थ्वकन अथॖ दारान"
"पज़र छु तारावती हिश ज़नानॖ शूबीहे नॖ तस"
"स्व ति गया ज़नानॖ? न शकॖल न अकॖल, न चाल न डाल, अडगज़ मामन्य ड्वड गज़ पूच़"
"खॉर यिछ़ छ तिछ़, अन्ज़ॖ मन्ज़ॖ प्यव तावन तस। क्याह ह्यॆकव वनिथ - नाथॖ दीसा स्वख या नॖ दीसा"
"तॆमि तॖ कुस स्वख छु तस द्युतमुत। युथ वॊवमुत छुन त्युथ लोनि"
"मंगतॖ हिसाबस मंज़ छु यी आसान। माजि नॖ गोबरॖ सॅंज़ श्रपथ तॖ गोबरस नॖ माजि हॅंज़ श्रपथ आसान"
"ति मॖ वन" - स्वनॖ मालि कॊर रॗनिस वाद - "नाथ जी छु लाल। तसॖंज़ ज़नानॖ शान्तॖ बिचॉर छॖ ज़्यादय मॉरमॖच़ हिश । द्वशवय बॉच़ ऑस्य नॖ तारावती ऒंगजि टीस ताम दिवान कडनॖ। डॅमबिक्य हय छि तवॖ हालॖ डॊम्बॅय कडान" - तमि गॅन्ड लूंग्य रच़िह्यॆना चीरॖ पहान।
"अदॖ तारावती छुना नाथॖ खूनस मंज़ रॊछमुत?"
"ज़न नॖ मॆ छॖ खबर" - स्वनमालि कॊर रॗनिस बॆयि वाद। सॉबस लॅजिस बलायि, ज़नॖ बॖ ऑसॖस द्वहय जवाहर नगरॖ बॅंगलस मंज़ रोज़ान। कहन वरियन छस तिहन्दि वांगजि वॉरिस रूज़मॖच़। मॆ छॖ रच़ि रच़ि हॖंज़ खबर। मॆ वुछ नॖ ज़ांह तस बुथि प्यठॖ बोम च़लान। अदॖ बगवान ति पॊकुस वॖछथॖय। म्यॉन्य किन्य गयि हांटि (barren woman) हॅंदि ख्वतॖ हून्य जान"
"व्वलसॉ असि क्याह, ऑशनॉवी ऑस ताराचंदॖन्य किन्य। सु गव स्वरगॖवास तॖ कॖसॖ ति गव खतम।"
"अदॖ ऑशनॉवी रिशनॉवी आज़रथ तॖ माज़रथ ति ज़ानिहे सु" स्वनॖ माल ऑस नॖ शायद वुनि कथॖ करान करान थॅचमॖच़। स्व वॅछ़ रॗनिस - "युथुय ह्व फकिरॉन्य ऑस वुछान पॊछ़ दरवाज़ॖ अच़ान - त्युथुय ओस ज़नॖ तस मोल मरान"
"ताराचंदन कॅर्यनस वैसे ज़िन्दगी मंज़ ऑश - पानॖ ति ख्योन तॖ लूख ति ख्यॉविन - मालस (revenue office) मंज़ कॅरॖन तमि सातॖ नोकरी, यमि सातॖ नोकरी करनस मज़ॖ ओस - यथ यथ जायि तबदील कॊरुख तति तति कॅरनस शहनशॉही - अवॉमी राजुक यि तावन ति वुछुन नॖ ज़्यादॖ कालस, जलदी गव पतॖ रिटायर"
"अदॖ ऑशी बूग्यनस - बस सिरफ आसिहेस यॊहय अख द्वख"
"वुछवहय तॖ तारावती ति छनॖ ज़्यादॖ नाकारॖ - सिरफ छॖ छ़ॊट पाहन"
"मॆ कति वॊन शकलि हुन्दुय योत" स्वनॖ माल वॅछ़ "सॉरी छा नतॖ आसान परी हिशि - दफ यि छॅ बदलय ज़ाथा - यि ओसुस पताह ज़ि बरथा कोताह नोज़ुक तबियतुक छुम, सफॉयी पसन्द छुम - शीरिथ पॉरिथ आसिहे रोज़ान - अदॖ तस ओस बुथ छलुन ति ग्वबान - मॉलॖ फ्यरन ज़ॅटा छ़ॖनिथ ऑस दारि अकिस प्यठ बिहिथ दॖयान आसान - मसतस ऑसॖस दॊहय ज़ठ तॖ रेंचि आसान गॉमॖच़ॖ - यॅहय ऑस पानस कोठस किछ़ डॉन हिश बासान"
"मगर ताराचंद ओस नॖ ज़ांह कॉंसि निश अम्युक बास दिवान" रामॖ जुवन वॊन
"ज़हॖन्य नॖ" स्वनॖ मालि कॅरनस तॉयीद - "तिथ पॉठ्य ओसुस रछान, यिथॖ पॉठ्य नॖ अज़कलॖक्य रॉन्य ति आसन ज़नानन रछान""सु ओस पॅज़्य पॉठ्य दिवता"
"अमि डॉनि ऑस तसॖन्ज़ ज़िन्दगी हायि तॖ ज़ायि कॅरमॖच़"
ताराचन्दॖन्य ज़िन्दगी ऑस हायि तॖ ज़ायि गॉमॖच़, अम्युक अहसास ओस सारिनी ब्रोंठ ही बटनि गोमुत - शायद अमि किन्य ज़ि तस ति ऑस पनॖन्य ल्वकॖट जवॉनी हायि तॖ ज़ायि गॉमॖच़ - यॆलि तस नेथॖर कॊरुख, तमि ऑस्य पन्दाह पथ कुन त्रॉव्यमॖत्य तॖ शुरॅहमिस वरियस मंज़ ऑस चलान - नेथरॖ पतॖ पांच़ी वॖहॖर्य आव तस सॅहलाब - पांच़न र्यतन मंज़ ऑस सु अलॖ पलॖ साडन त्रॆन र्यतन मालिनि रूज़मॖच़ - अथ कथि ऑस्य अज़ त्रॖह द्वयत्रॖह वरियॖ गॉमॖत्य तॖ अज़ ओस नॖ तस पननिस डायन द्वहन हॖन्दिस यारॖ सुन्द बुथ ति याद - तॖ यॆलि स्व तस याद करनॖच स्यठा कूशिश ऑस करान क्यांहताम छ़ांफ हिश ऑस तस ॲछन बरोंठकन्य यिवान -
अख अरदाह कुनवुह वुहुर बटॖ कॊटाह - ज़ॉव्युल ज़ॉव्युल, मन्दछि बुड - युथुय स्व बानॖ कुठ तॊमुल या मसालॖ वालनि ऑस खसान सु ओस तस पतॖ पतय तूर्य खसान तॖ दॆदि हुन्द बडि हटि आलव 'दामोदरा' बूज़िथ कन फॅट्य शाल ह्यू ल्वकटि कुठि च़ूरि रोज़ान - द्यद कॉच़ाह ज़ुबदॖ ऑस - कुठ दिनुक ओस नॖ सवालॖय, स्व ऑस नॖ द्वन बॉच़न दिवान पानॖवॅन्य कथ ति करनॖ - यमि द्वह स्व वॉरिव ऑस यिवान तमि द्वहय ऑस स्व नॆचविस मातामाल सोज़ान - ज़ि खबर नॆचुव मा गछ़्यम अथॖ तॅल्य - पानॖ ति द्रास नॖ पतॖ वरियॖ ज़्यादॖ -
ही बटनि बास्योव वार्याहस कालस सॉर्सिय ददॖवनय ददॖवनॖ - हश मरिथ ॲन्य स्व बॉय पानस निश - वरियस खन्डस कॊरनस ल्वलमतॖलाय - मगर पतॖ लॉज बॉयकाकनि बानॖ मांजनस - तॆमि ज़ोन ज़ि बगवानन छि स्व शायद अमी खॉत्रॖ पॉदॖ कॅरमॖच़ - ल्यहज़ा बीठ मन फुटरॉविथ बॉय सॖन्दि गरि थॊद वॅथ्य वॅथ्य जखनि - तॆमि पतॖ कमॖय कॉल्य गव रामॖजुवस पित्र्यन सॗत्य तनाज़ॖ तॖ तिम आयि ताराचन्दुन बसनि -
ताराचन्दन दिच़ ही बटनि यि दॅपज़ि ति नॅव ज़िन्दगी - दफतर यिथ ओरॖ योरॖ गछ़ुन त्रॉविथ लॊग सु तस रामायन महाबारत बागवथ तॖ शिव पुरान बोज़नावनि - पाठ करनॖ खॉत्रॖ दिच़नस गीता तॖ हनुमान चालीसा ति मॅल्य ह्यथ - ही बटन्य ऑस वन्य सुब्हनस वॅथिथ हेरन डुवनॖ बदलॖ शॆवनाथस पां गॅडवॖ बावनि मन्दरस गछ़ान - तॆमि ति ह्यॅच़ वन्य ताराचन्दॖन्य पॉठ्य ऑठम, काह तॖ पुनिम दरॖन्य - यिमन फाकॖ द्वहन ऑस स्व पानय ताराचन्दनि खॉत्रॖ दॅहमुन्द बतॖ स्युन रनान, ओलव च़कल तॖ पकोरि तलान, द्वद कारान तॖ तस ख्यॉविथ चॉविथ ऑस पानस ति ख्यवान - तारावती आसिहे नॖ तसॖन्ज़ यि प्यठोवली ख्वश करान मगर वनिथ ऑस नॖ ह्यकान क्येंह -
ताराचन्दस सॗत्य कॅर्य ही बटनि वारयाह तीरथ - अमूमन ऑस स्व प्रथ ऑठम तस सॗत्य तुलमुल वसान - ताराचन्दनॖय निय स्व अकि द्वहॖ बवन तॖ तति हावनॉवॖन तस अडॖच़टिस दामोदरस बिचॉरिस ति श्राद तॖ यॆलि द्वपुख च़ॅन्डय गामॖ छु कुसताम थॊद बाबाजी बॆहनि आमुत, ताराचन्दन खॉर स्व पानस सॗत्य तोर - अख राथ दिच़ तिमव बाबाजियस निश तॖ दॊयमि द्वहॖ वापस गरॖ गछ़नॖ खॉतरॖ वॅथ्य तिम ज़ॖ बजेबॉग्य पैदल तति प्यठ स्वगाम - सु द्वह याद प्यनॖ सॗत्य खॅच़ ही बटनि तॗर हिश।
वति ऑसॖन हंगॖ तॖ मंगॖ रूदॖ-राठ लॉजमॖच़ ज़ि कन्यन कॊरुन सूर - तिमन आयि ज़चि पचि यिथ पॉठ्य बरनॖ ज़न क्वलि मंज़ ऑस्यिख ग्वतॖ दिथ खॉरमॖत्य - प्यठॖ मीजिख नॖ स्वगामॖ ति शहरॖ खॉत्रॖ बस - ऑखॖर द्रायि ताराचन्दस अति किस अवरसेरस सॗत्य ज़ान - अवरसेर ओस पानॖ शहर खॊतमुत - मगर तॆम्य खोलनोव चूक्यदरस अथि तसुन्द कवाटर - चूक्यदरनॖय दिच़नख बुखॉर्य ज़ॉलिथ तॖ बुखारि तलय कॊर तिमव अख वुशनेर तॖ बॆयि ह्वखनॉविख पलव -
पांछ़ बजे हिशि आसॖहन बजेमॖच़, ताराचन्द द्राव न्यबर तॖ तोरॖ अनिन माज़ पावा - चूक्यदरस ह्यॊतुन तॊमुल, मसालॖ, तील तॖ ही बटनि रॊन पानय चोकस मंज़ बतॖ स्युन - ख्यनाह चनाह कॅरिथ नव दॅह बजे-बॉग्य त्रोव तॆमि ताराचन्दनि खॉत्रॖ अवरसेरुन बिसतरॖ तॖ पानस हॆच़ॖन च़ादरॖ जोराह प्यठॖ - ही बटनि आयि नॖ च़ेर ताम न्यॆन्दॖरॖय - रूदस ओस नॖ अकिस मिनटस ति छ़्यन गछ़ान - हारस मंज़ ऑसॖन कॅरमॖज़ पॊहॖच हिश तॗर - वारयाहस कालस ओरॖ योर लरि फिरुन दिनॖ पतॖ यॆलि नॖ तस करार आव स्व वॅछ़ थॊद तॖ ल्वती च़ायि ताराचन्दनि लेफि तल - तॆमि थवेयि खॊहवुर नॅर तॆम्यसॖन्दयन शानन प्यठ ज़ि ताराचन्द गव हुशार। हुशार गॅछ़िथ युथुय अम्य वॖछ ही बटन्य पननिस बिसतरस मंज़ सु गव थॊद वथिथ तॖ अथॖ बुथ छलिथ ब्यूठ अमी सातन द्यान करनि - ही बटन्य च़ॅज टॖख दिथ चोकस मंज़ तॖ तति ख्योन च़प्यव सॗत्य पनुन पान - दॊपुन ज़मीनि गॊछ़ चाख गछ़ुन तॖ स्व वसिहे तॅथ्य मंज़ - वॅद्य वॅद्य गयस ॲछ च़ेर न्यॆम्य हिश - पतॖ सम्योव नॖ तस वारयाहस कालस ताराचन्दस निश बुथुय - यि ओस बगवानस रुत करुन ज़ि तिम खॅत्य तॆमि पतॖ कमॖय कॉल्य जवाहर नगर बसनि - नेरनॖ विज़ि गॅयख तारावती सॗत्य यिछ़ लडॉय ज़ि ओरॖ योर युन गछ़ुनुय छ़्यॊन त्रॆन वरियन -
कालॖ पगह करिथ गव तनॖ ति अख सम्याह - ही बटन्य ति ह्यच़ॖन पन्च़हन नज़दीख वाच़ॖन्य - वारयाह फिरि करेयि तॆम्य सखॖर ज़ि स्व वसि ताराचन्दस निश तॖ पनन्यन पापन करनावि क्षमा - मगर अज़ ताम नॖ सम्यव तस ज़ांह बुथ तॖ न आस ज़ांह व्यसतार - तस ऑस वॖन्यक्यनस जवाहर नगरॖ प्यठ बानॖ मॅहल ताम यि वथ ज़ेठान बासान - फ्रठ ओसुस ज़ि तॅहंदि तोर वातनॖ ब्रोंठुय गॊछ़ुख नॖ ताराचन्द न्यूमुत आसुन-
रामॖ जू , स्वनॖ माल तॖ ही बटन्य वॉत्य ऑठ बजे ह्यू बानॖ मॅहल - ताराचन्द ओसुख नॖ वॖन्यॖ क्येंह न्यूमुत - आंगनस मंज़ ओस तसॖंदि खॉत्रॖ वाहनॖ सजावनॖ आमुत तॖ वारयाह लूख ऑस्य वगुवन प्यठ बिहिथ स्वरगॖवॉस्य सुंद रुत वनान - रामॖ जू ब्यूठ अतीनस तॖ स्वनॖ माल तॖ ही बटन्य च़ायि अनदर वॊट - तिमन वॖछिथ छ़ॅट तारावती तॖ द्वयव त्रॆयव ज़नानव बॆयि बाख - स्वनॖ मालि द्युत तारावती ऑसस थॊप तॖ करनॉवॖन छ़्वपॖ - ही बटन्य बीठ नॖ तारावती निश क्येंह - स्व गॅयॖ तोर कुन यॆत्यथ ताराचन्द गासस प्यठ ओसुख त्रोवमुत -
तॆमि रॅट्य म्वरदॖ सॖन्दय ख्वर ज़ॖ तॖ लॅज 'हा ब्यो हा बायो, तॖ हा ग्वरो' करिथ वदनि - रछ़ खन्ड गछ़िथ वॅछ़ स्व थॊद तॖ तस परन प्यथ वॊनुन ल्वति ल्वति - "मॆ ओसुय पॅज़्य पॉठ्य अंदकार वॊथमुत - पापन कॅरज़्यम क्षमा । यॖ ज़नॖम म्यूलुम म्यॆच़ि सॗत्य, यॖनॖ ब्याख ति मेल्यम? मॆ दीज़ि मॉफी"
ताराचन्दुन शव कॊडुख कह बजे-बॉग्य - वाहनॖ ओस पूरॖ पॉठ्य सजावनॖ आमुत - शव आंगनॖ मंज़ॖ कडनॖ ब्रोंठ आव तथ प्यठ अख म्वलुल शाल त्रावनॖ - तारावती द्रायि ललॖ करान करान कोचस ताम अरथी पतॖ पतॖ तॖ द्वयव त्रॆयव ज़नानव च़ॉन्य स्व थफ करिथ वापस -
वापस अच़िथ बीठ तारावती वारयाहस कालस व्वटि दम फुट्य करिथ तॖ पतॖ वॅछ़ अति समेमच़न ज़नानन कुन - "यॖनॖबी मॉर्यूम ! पन्च़ाहन वरियन मा कॊरुम सीरस फाश - व्वन्य द्राव ना सु यॆमि गरॖ मंज़ॖ - व्वन्य छसव वनान - बॖ हबी छसव सतॖ वॅरिश - बॖ हबी छसव श्रूच़ "
यॖ बूज़िथ ज़नॖ पॆयि ही बटन्य आसमानॖ प्यठ वसिथ - तॆमि लॊब वारयाहन प्रान्यन कथन नॊव मतलब तॖ नॊव माने - स्व वॅछ़ तॖ रॅटॖन तारावती नालॖमति तॖ द्वशवय ज़नि लजि ट्वंगॖ दी दी वदनि ।
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Comments